Не пропуштајте!
Придружете се на Russia Beyond на Телеграм за повеќе есклузивни содржини
Русите секогаш, кога минуваат низ гробиштата љубопитно ги разгледуваат надгробните споменици. На најпознатите гробишта во Русија се организираат дури и екскурзии. На Црвениот плоштад, во самиот центар на престолнината, се наоѓа вистинска некропола. Покрај Мавзолејот на Владимир Ленин, во бедемите на Кремљ се погребани голем број угледни функционери, војсководци и космонаути, меѓу кои има и странци. Дури и кога се во странство, Русите не ја пропуштаат можноста да навратат на стари гробишта со надеж дека ќе пронајдат гробови на своите сонародници. А, како изгледаат гробовите на познатите личности во Русија? Ова се само дел од нив.
Портрет на А. С. Пушкин, 1827, Орест Кипренски.
Третјаковска галерија / Public DomainНајпознатиот руски поет бил смртно ранет во близина на Петербург, во двобој против човекот за кој се зборувало дека е љубовник на поетовата жена Наталија Гончарова. Дворските интриги толку го разгневиле Пушкин што проблемот можел да биде решен единствено со двобој. Многумина биле потресени од загинувањето на најголемиот руски поет и за тоа ја обвинувале власта и круговите блиски до власта. Илјадници луѓе дошле да се простат со покојниот поет и негодувале поради трагедијата.
Гробот на Александар Пушкин во Свјатогорскиот манастир.
А. Савин / WikiCommonsИмператорот организирал незабележлив погреб, со цел да се спречат нереди. Жандарите во ноќта го одвезле мртовечкиот ковчег во Псковската губернија (600 километри од Москва). Поетот е погребан на територијата на Свјатогорскиот манастир, во близина на Михајловское, неговиот семеен имот.
„Портрет на писателот Николај Васиљевич Гогољ“, Ф. А. Молер, почеток на 1840-тите.
Третјаковска галерија / Public DomainСмртта на најмистичниот руски писател е сè уште мистериозна и обвиена со легенди. Според сведоштвата на современиците, Гогољ многу стравувал дека ќе падне во летаргичен сон и оти ќе биде погребан жив (според една легенда на крајот токму тоа и се случило). Големиот писател починал во својата 43 година при мистериозни околности. Се претпоставува дека причина за смртта била тежок нервен слом. Девет дна пред смртта тој од непознати причини го запалил речиси завршениот втор том на „Мртви души“, своето најголемо дело. Гогољ и самиот мошне се потресол поради овој настан. Погребан е на гробиштата во Даниловскиот манастир во Москва. Неговиот гроб е украсен со бронзен крст на височина што ја симболизира Голгота и со црна мермерна плоча.
Скица на гробот на гробиштата во Даниловскиот манастира // современиот гроб на гробиштата во Новодевичиј манастир
Public domain // Ezhov268 (CC BY-SA 4.0)Во 1930 година советската власт го затворила манастирот и ја уништила некрополата, поради што посмртните останки на писателот биле пренесени на Новодевичјите гробишта во Москва. Потоа почнале да кружат гласови дека за време на ексхумацијата наводно излегло дека во гробот недостасува черепот на Гогољ зашто бил украден, или, пак, дека черепот бил свртен настрана, што како да ги потврдува стравувањата на Гогољ, односно дека бил погребан жив. Денешниот изглед на гробот на Новодевичијите гробишта е копија на првобитниот.
Л.Н. Толстој во Јаснаја Пољана, С.М. Прокудин-Горски, мај 1908.
Public domainТолстој живеел подолго и има напишано повеќе книги од многумина други руски писатели, но во староста доживеал голем духовен пресврт. Многу размислувал за верата и ја критикувал Црквата во своите трактати. Меѓу другото пишувал дека улогата на свештеникот како посредник во човечкото општење со Бога е целосно излишна. И Црквата и световната власт го забраниле објавувањето на трактатите на Толстој на богословски теми, како и неговиот последен роман „Воскресение“. На крајот писателот сам за себе рекол дека е надвор од Руската православна црква, а на Црквата не ѝ останало ништо друго освен да го констатира тој факт.
Во својата последна духовна фаза, писателот имал симпатии кон старообредниците, започнал да води „едноставен“ живот и малку му требало за да се откаже од својот имот. Меѓутоа, не наишол на разбирање од страна на својата сопруга (зашто и тие двајца и нивните многубројни деца всушност живееле од тој имот). Избил семеен конфликт, 82-годишниот писател тајно избегал од дома и заталкал со воз на југ. Меѓутоа, по пат се разболел и починал на малата станица Астапово. Денес оваа станица се нарекува Лев Толстој.
Гробот на Лев Толстој на музеј-имотот Јаснаја Пољана.
А. Савин / WikiCommonsЛев Николаевич е погребан на својот имот во Јаснаја Пољана, во шума на крајот од клисурата. Погребот е извршен без опело и без каков било црковен обред (иако се ширеле гласови дека, наводно, тој бил отпеан). На гробот немало ниту крст, ниту надгробна плоча, само тумба покриена со трева, во согласност со заветот.
Портрет на Петар Иљич Чајковски, Н. Д. Кузнецов, 1893.
Третјаковска галерија / Public DomainВо 1893 година Чајковски бил целосно здрав, но во еден петербуршки ресторан испил чаша незовриена вода, иако владеела епидемија на колера. Веќе следното утро му станало лошо. Четири дена бил во мошне тешка состојба, и на крај починал.
Меѓу руските емигранти се ширела легенда дека Чајковски извршил самоубиство, плашејќи се од прогон поради хомосексуалноста. Наводно симптомите на труење со арсен се слични со симптомите на колера.
Надгробниот споменик на композиторот на Тихвинските гробишта во Санкт Петербург.
A.I. (CC BY-SA3.0)Погребот на рускиот композитор го платил лично императорот Александар Трети. Опелото се извршило во Казањскиот храм со учество на хорот на императорскиот театар. На погребот присуствувале дури и членовите на семејството Романови. Најпознатиот руски композитор е погребан на Тихвинските гробишта во Александро-Невската лавра во Санкт Петербург.
В. И. Ленин, 1920 година.
Public domainЛенин се разболел само пет години по Револуцијата од 1917 година. Се претпоставува дека причина за болеста била нервна напрегнатост во постојаните јавни говори, напорната работа и стресот по атентатот од 1918 година. Преживеал три мозочни удари, по што повеќе не можел да зборува. Починал од излив на крв во мозокот (иако се зборува дека починал од сифилис). Смртта на Ленин предизвикала цела лавина неверојатни гласини. Се зборувало дека избегал во странство, дека одамна починал, но дека телото му било замрзнато, па и дека тоа не е негово тело, но дека тоа е восочна фигура...
Привремениот дрвен мавзолеј. Почесна стража.
Public domainПрашањето за начинот на кој треба да биде погребан Ленин се разгледувало и претходно, додека тој сè уште бил жив, но тешко болен. Човекот кој ја презираше Црквата и црковните обреди не било можно да се погреба според христијански обичај. Според официјалната верзија, Јосиф Сталин се изјаснил дека телото на Ленин треба да биде „зачувано“, и дека, наводно, тоа е желба на „работниот народ“. Тоа значело телото да се балсамира според методите на современата наука. (Многумина партиски другари, за волја на вистината, на почетокот биле скептични, зашто им се чинело дека „моштите“ на Ленин ќе можат да служат како моштите на руските светители, што било штетно по марксизмот).
Денешен изглед на Мавзолејот.
Евгениј Одиноков/SputnikБила организирана „световна“ (односно не црковна) церемонија на проштевање. Мртовечкиот ковчег со телото на Ленин бил изложен во Салата со столбови на Домот на синдикатот (подоцна тука ќе бидат изложувани и телата на други советски раководители). Пет дена не се прекинувала поворката луѓе кои приоѓале да се простат од својот водач, а потоа балсамираното тело било сместено во привремениот дрвен мавзолеј на Црвениот плоштад. На ова место во 1930 година подигнат е денешниот мермерен мавзолеј, каде телото на Ленин (односно она што останало од него) сè уште лежи во прозрачен саркофаг. Специјална лабораторија се грижи за зачувувањето на надворешниот изглед на посмртните останки.
Јосиф Сталин
Library of Congress / Public DomainСталин имал 73 години кога на 1 март 1953 година му се парализирала десната половина од телото. Припадник на обезбедувањето го затекнал како лежи на подот. Три дена подоцна водачот на народот починал. Како и во случајот со Ленин, официјална причина за смртта била излив на крв во мозокот.
Редица пред мавзолејот во 1957 година.
Анатолиј Гаранин/SputnikИ телото на Сталин било изложено во Домот на синдикатот. Три дена река луѓе минувале и се проштевале од водачот. И членови на странски делегации доаѓале да положат венци. Погребот бил извршен на 9 март и останал познат по тоа што се собрале толку многу луѓе, што стотина го изгубиле својот живот во големата толпа. Балсамираното тело на Сталин во свечена погребна поворка било внесено во мавзолејот во придружба на артилериска канонада и воени авиони кои го надлетувале Црвениот плоштад.
Денешниот гроб на Јосиф Сталин пред ѕидините на Кремљ, 2022 година.
Иљја Питалев/SputnikТелата на двајцата советски лидери осум години се наоѓаа во мавзолејот едно до друго. Но, во 1961 година во состав на борбата против „култот на личноста на Сталин“, неговото тело е изнесено од мавзолејот и е погребано пред ѕидините на Кремљ, каде и денес се наоѓа.
Јуриј Гагарин во кабината на космичкиот брод „Восток-1“ пред стартот. Космодром Бајконур, 12. април 1961 година.
SputnikСедум години по легендарниот лет во космосот, Јуриј Гагарин загинал во авионска несреќа за време на вежби во ловечки авион МиГ. Кон крајот на шеесеттите години советската власт веќе нашла начин да ги заобиколи „христијанските погреби“, а тој начин бил кремирањето. Многумина познати личности во Советскиот Сојуз се кремирани.
Гробот на Јуриј Гагарин пред ѕидините на Кремљ.
Евгениј Одиноков/SputnikТака било направено и со прочуениот космонаут. Урната со неговата пепел е заѕидана во кремљовскиот бедем, каде потоа е формирана цела некропола со угледни државници, членови на партијата и генерали.
При користење на материјалите на Russia Beyond задолжителен е хиперлинк до изворот од кој е преземен материјалот.
Претплатете се
на нашиот билтен!
Добивајте ги најдобрите стории на неделата директно во вашето сандаче