Не пропуштајте!
Придружете се на Russia Beyond на Телеграм за повеќе есклузивни содржини
Угледниот хирург, професорот Филип Преображенски живее во огромен стан во Москва. Во станот има кабинет каде што врши експериментални операции. Тој веќе е многу успешен во процедурите за подмладување, но сака повеќе од тоа.
Еден ден тој решава да пресади човечка хипофиза и тестиси и да ги всади во пес-скитник. Операцијата е повеќе од успешна, бидејќи кучето почнува физички да наликува на човек...
Во средината на дваесеттите, болшевиците од неодамна се на власт и советскиот систем се воведува во сите сегменти на животот. Професорот е под притисок, бидејќи живее во стан што е преголем за него, па властите инсистираат да прими уште неколку пролетери во својот стан. Професорот протестира и не може да го прифати тоа. Не може да замисли да прави операции, да јаде и да спие во иста соба.
Во меѓувреме се шират гласини за успешната операција и луѓето ја посетуваат куќата на Преображенски за да го видат песот што се претвора во човек.
Иронично е што, иако неговиот творец е против советскиот поредок, поранешниот пес потпаѓа под влијание на властите. Песот кој порано се викал Шарик вади документи и станува Полиграф Шариков.
Иако изгледа како човек, неговото однесување е далеку од човечко. Повеќе потсетува на животно или, подобро кажано, на вагабонт. Шариков ги малтретира собарките на професорот, му краде пари и на крајот го пријавува професорот кај властите. И сето тоа го прави додека извикува политички пароли.
Преображенски повеќе не може да го поднесе тоа и одлучува повторно да ја изврши операцијата, отстранувајќи му ги човечките органи на Шарик. На ова полека се враќаат песјиот изглед и песјиот карактер.
Приказната содржи елементи на научна фантастика, политичка и социјална сатира и медицински хумор. Авторот и самиот бил лекар, па неговите рани дела главно се посветени на медицински прашања (како што е „Белешките на еден млад лекар“).
Професорот Преображенски има реален прототип во вујкото на Булгаков, професорот Николај Покровски. Тој го инспирирал Булгаков да стане лекар, поседувал многу особини што го карактеризираат неговото книжевно алтер его, а неговиот стан изгледал исто како станот опишан во новелата.
Освен интригантниот заплет со елементи на фантастика и научна фантастика, многу ретки во тоа време, „Песјо срце“ е остра сатира на советскиот политички и општествен живот. Ги покажува огромните контрасти помеѓу старата интелигенција и новиот пролетаријат кој одеднаш ја добил сета моќ (понекогаш со малку образование, но повторувајќи ги политичките слогани што ги научиле).
Речениците на критиката на професорот Преображенски на сметка на болшевиците и нивните нови правила станаа афоризми кои Русите со задоволство ги цитираат до ден-денес. Ова се некои од најкарактеристичните:
„И, немојте, не дај Боже, да читате советски весници пред ручек“.
„Зошто е отстранет тепихот од влезните скали? Дали Карл Маркс забранил да има тепих на скалите?
„Ако при влегувањето во тоалет почнам, да ми простите на изразот, да мокрам до ВЦ-шолјата, а истото да го сторат некои си Зина и Дарја Петровна, во тоалетот ќе се случи пропаст. Со самото тоа, пропаста не е во тоалетот, туку во главите на луѓето!...“
„Песјо срце“ е напишана во 1925 година, но ниту едно книжевно списание или издавачка куќа не сакало да ја објави новелата. „Тоа е злонамерен памфлет за современоста и не може да се печати“, реагирала цензурата.
Меѓутоа, ракописот на новелата циркулирал по пат на „самиздат“. Луѓето печателе свои копии кои кружеле од рака на рака. Така, во 1960-тите, еден примерок (со многу грешки) стигна на Запад и таму беше објавен.
Во СССР делото за прв пат беше објавено во времето на перестројка и ерата на „отвореност“. Списанието „Знамја“ ја објави новелата во 1987 година. Така конечно стигна до бројни читатели и стана вистинска сензација. Луѓето се сеќаваат како, читајќи го во еден здив, биле воодушевени (многумина тогаш првпат читале таква советска сатира).
Многу брзо, веќе во 1988 година, книгата беше екранизирана. Филмот во режија на Владимир Бортко сè уште се смета за еден од најдобрите советски филмови и една од најдобрите филмски адаптации на оваа новела.
При користење на материјалите на Russia Beyond задолжителен е хиперлинк до изворот од кој е преземен материјалот.
Претплатете се
на нашиот билтен!
Добивајте ги најдобрите стории на неделата директно во вашето сандаче